Władze Katowic chcą, by za 8 lat miasto było w całości pokryte miejscowymi planami zagospodarowania przestrzennego. Taką zapowiedź przedstawił prezydent Marcin Krupa podczas pierwszego spotkania z cyklu „W 8 pytań dookoła miasta”, które organizuje Urban Land Institute Poland (ULI).
To właśnie od Katowic ULI Poland rozpoczęło cykl wywiadów z prezydentami największych Polskich miast. Instytut jest podmiotem non-profit zrzeszającym 45 tys. deweloperów, inwestorów, urbanistów, architektów oraz przedstawicieli władz samorządowych z całego świata. – ULI jest naturalnym partnerem takich rozmów, ponieważ jego nadrzędną misją jest zrównoważony rozwój miast i odpowiedzialne kształtowanie ładu przestrzennego. Wspieramy planowanie oraz rozwój obszarów miejskich poprzez dzielenie się sprawdzonymi metodami z całego świata oraz umożliwiamy wymianę doświadczeń pomiędzy biznesem, a przedstawicielami administracji – powiedziała Dorota Wysokińska-Kuzdra, senior partner w Colliers International, przewodnicząca ULI Poland i członek Komitetu Wykonawczego ULI Europe.
Gościem specjalnym pierwszego spotkania cyklu była Maimunah Mohd Sharif, dyrektor wykonawcza Programu Narodów Zjednoczonych ds. Osiedli Ludzkich (UN-Habitat). – Pandemia zmusza nas do przemyślenia jeszcze raz planowania i strategii rozwoju miast. Na pierwszej linii są władze lokalne i samorządy, z którymi UN-Habitat współpracuje w celu powstrzymania rozprzestrzeniania się wirusa, a także planowania i budowy miast bardziej zrównoważonych i lepiej reagujących na wyzwania współczesnego świata, w tym zmiany klimatyczne. Bardzo dobrą okazją do zacieśnienia współpracy i wymiany doświadczeń będzie zaplanowane na czerwiec 2022 roku Światowe Forum Miejskie, którego gospodarzem zostały Katowice – podkreśliła Maimunah Mohd Sharif.
Katowice na drodze transformacji
Stolica województwa śląskiego postrzegana jest często jako ośrodek przemysłu ciężkiego i wydobywczego, borykający się z wyzwaniami demograficznymi, zanieczyszczenia środowiska i ponownego zagospodarowania terenów poprzemysłowych. Miasto rozpoczęło jednak przemiany, które mają doprowadzić do przedefiniowania jego tożsamości. – Kluczowym obszarem jest dla nas poprawa jakości życia mieszkańców. Chcemy to osiągnąć przez m.in. poprawę jakości powietrza (dofinansowanie wymiany źródeł ciepła, termomodernizacja obiektów użyteczności publicznej, kampanie edukacyjne), aktywizowanie mieszkańców (budżet partycypacyjny, zielony budżet, wCOP drzewo, NaprawMy To) i realizację programów specjalnie kierowanych dla mieszkańców, w szczególności KATOobywatel i Katowicka Karta Mieszkańca, realizację wieloletnich przedsięwzięć inwestycyjnych, w szczególności w obszarze zrównoważonego transportu (mobilność miejska, nowa polityka parkingowa) oraz infrastruktury sportowo-rekreacyjnej (stadion miejski) – zapowiedział Marcin Krupa, prezydent Katowic.
Według deklaracji prezydenta w najbliższych latach Katowice mogą liczyć też na rozbudowę infrastruktury transportowej, m.in. przebudowę DK 81 (węzły drogowe „Giszowiec” i „Piotrowice”), przebudowę wylotu DTŚ w kierunku wschodnim czy budowę drogi stanowiącej przedłużenie ul. Stęślickiego do al. Korfantego i dalej do Siemianowic Śląskich i Czeladzi. W planach jest też budowa linii tramwajowej na południe miasta i oraz budowa węzła przesiadkowego „Kostuchna”.
W parze ze zmianami infrastrukturalnymi idą też zmiany w strukturze gospodarczej miasta. W centrum Katowice stawianych jest coraz więcej biurowców, a przemysł ciężki ma być zastępowany przez nowoczesne usługi oparte na wiedzy. – Musimy myśleć o przyszłości i budować możliwości rozwoju zarówno naszego miasta, jak i regionu, dlatego też jedną z kluczowych inwestycji w obecnej perspektywie finansowej będzie budowa Katowickiego Hubu Gamingowo-Technologicznego na terenach po likwidowanej kopalni KWK Wieczorek w historycznej dzielnicy Nikiszowiec. W ten projekt będzie zaangażowany sektor prywatny z obszaru gamingu, e-sportu i nowych technologii. Chcemy także pozyskać finansowanie ze środków Funduszu Sprawiedliwej Transformacji – dodał prezydent i deklaruje, że zaplanowane inwestycje finansowanie jest zabezpieczone, a ograniczenia w dochodach wynikające z kryzysu wywołanego pandemią miasto stara się w części zrównoważyć aktywnością w pozyskiwaniu funduszy unijnych.
– Planujemy też emisję obligacji komunalnych w związku z budową stadionu miejskiego. Otrzymaliśmy również dofinansowanie dla inwestycji w ramach Rządowego Funduszu Inwestycji Lokalnych. To 65,3 mln zł – wylicza Marcin Krupa.
100 proc. planów za osiem lat
Do sprawnego prowadzenia inwestycji potrzebne są również plany miejscowe i klarowne zapisy studium zagospodarowania. Katowice są miastem, w którym prawie połowa obszaru wyłączona jest spod zabudowy inwestycyjnej – to lasy, tereny zielone i parki. – Tereny, które nie stanowią użytku leśnego w mieście objęte są planami miejscowymi w ok. 68 proc. Tereny leśne w naszym mieście to ok. 43 proc. Przestrzeń ta stanowi istotne uwarunkowanie prowadzonych na bieżąco prac planistycznych. Odnosząc te dane do obszaru granic administracyjnych Katowic powierzchnia planów miejscowych stanowi 28 proc., przy czym powierzchnia terenów objętych pracami planistycznymi to prawie 60 proc. obszaru miasta – podał prezydent. Według jego zapowiedzi plany opracowywane powinny zostać uchwalone w najbliższych czterech latach, a pokrycie miasta dokumentami planistycznymi w całości jest realne w perspektywie ośmiu lat. Ratusz planuje też opracowanie nowej edycji studium kierunków zagospodarowania. Ma być ona gotowa na przełomie 2021 i 2022 roku.
Jakie Katowice w 2050 roku?
Choć planowanie w perspektywie 30-letniej, zwłaszcza w czasach galopującego postępu technologicznego, może wydawać się pozbawione sensu, poszczególne jednostki samorządu terytorialnego starają się myśleć o kierunkach rozwoju miasta w tak długim okresie. – W perspektywie najbliższych 30 lat obszary centralne Katowic powinny zapewne wzmocnić swe funkcje i charakter głównego ośrodka Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii, jednocześnie maksymalizując przyjazny pieszym i proekologiczny charakter tkanki urbanistycznej. Kontynuacja zabudowy wysokiej i wysokościowej w pobliżu głównych ciągów komunikacyjnych w orientacji równoleżnikowej powinna pełnić przestrzenne funkcje identyfikacyjne centrum metropolii, tak w skali ruchu pojazdów, jak i odpowiadać percepcji pieszego użytkownika, np. poprzez rozbudowę zielonej osi rzeki Rawy, wraz z komunikacją rowerową i nowymi zielonymi przestrzeniami publicznymi w formie placów i skwerów na terenach poprzemysłowych oraz uniwersyteckich – uważa Marcin Krupa.
W dalszej kolejności ma postępować wypełnienie obszaru Śródmieścia względnie wyrównaną przestrzennie zabudową mieszkaniowo-usługową, zwłaszcza na terenach poprzemysłowych. – Obszary mieszkaniowo-usługowe w perspektywie najbliższych 30 lat, z uwagi na swą atrakcyjność lokalizacyjną w mieście, z całą pewnością będą wykorzystywane dla celów dalszego rozwoju mieszkalnictwa, ale o znacząco niższej intensywności niż w obszarach centralnych. Zorganizowane powiązania tych terenów z sąsiadującymi kompleksami leśnymi, jak też wzmocnienie ich powiązań transportowych z centrum, uczyni je jednymi z najatrakcyjniejszych w konurbacji. Stanowi jednak na dzień dzisiejszy jedno z głównych i najtrudniejszych zadań w obszarze rozwoju urbanistycznego miasta – dodał.
Prezydent podkreślił przy tym również, że bardzo istotne jest, aby pomimo relatywnie wysokiej gęstości, zabudowa nowa, jak też modernizowana, spełniała możliwie najwyższe wymogi energooszczędności i maksymalnej samowystarczalności energetycznej oraz wodno-kanalizacyjnej (wykorzystywanie wody „szarej”, magazynowanie wód opadowych) i implementacji zieleni w bryle obiektów w celu niwelacji efektu miejskiej wyspy ciepła. Dalszy rozwój polityki transportowej ma się z kolei odbywać poprzez rozwój dostępności do środków komunikacji publicznej (w tym szynowej, napowietrznej i alternatywnej), zwłaszcza wzdłuż tras ograniczających Śródmieście oraz na głównych ciągach ulicznych północ-południe i wschód-zachód.
„W 8 pytań dookoła miasta” to cykl wirtualnych spotkań z prezydentami największych polskich miast. Mają one posłużyć przedstawieniu strategii i polityki przestrzennej, wizji i misji rozwoju miasta oraz umożliwienia otwartego dialogu między włodarzami miast i przedstawicielami branży nieruchomościowej. Podczas tych spotkań prowadzone będą rozmowy o planach, jakie mają władze miast, aby uczynić je bezpiecznymi, stabilnymi, zrównoważonymi środowiskowo, odpornymi na zmiany klimatyczne i sprzyjające integracji społecznej, ale też konkurencyjnymi i atrakcyjnymi dla inwestorów i młodych talentów.
Spotkania, których następnym bohaterem za około miesiąc będzie Gdynia, to obok cyklicznego „Poland Annual Conference” (22-23 czerwca), największe przedsięwzięcie organizowane przez Urban Land Institute w tym roku w Polsce.
Partnerami cyklu są Grenberg Traurig, Mercer, ABSL, Globalworth, Skanska, Colliers, Cushman & Wakefield, DWF, Dentons, Echo Investment, Hines, MDDP i Vastint.
