Trwają przygotowania do realizacji Parku Edukacyjnego „Branice”. We wtorek odbyły się oględziny zabytkowego kompleksu zabudowań zlokalizowanych na Woli Justowskiej, które wkrótce będą częścią krakowskiego skansenu.
Powołana przez władze miasta Rada Konsultacyjna ds. Parku Edukacyjnego „Branice” podjęła decyzję w sprawie listy rankingowej pierwszych drewnianych zabudowań, które powinny znaleźć się w skansenie. Najlepiej ocenione budynki są poddawane szczegółowym badaniom pod kątem ich stanu technicznego i możliwości przeniesienia.
Pierwsze z tych miejsc znajduje się przy ul. Nad Zalewem i posiada ważną dla lokalnej społeczności historię. To tutaj mieszkali przodkowie obecnego właściciela, dawni wójtowie Woli Justowskiej, a namalowany w 1874 roku przez Andrzeja Grabowskiego portret jednego z nich, Macieja Waligóry, znajduje się w kolekcji Muzeum Narodowego we Wrocławiu. W skład całego oglądanego kompleksu zabudowań wchodzi chałupa z częściami gospodarczymi, szopa i stodoła z chlewikiem. Aktualnie badaniu poddawanych jest jeszcze 20 budynków mieszkalnych i gospodarczych, które zlokalizowane są w 14 miejscach na terenie Krakowa.
Wykonawca badań realizowanych na zlecenie spółki Kraków Nowa Huta Przyszłości – F-Projekt Marek Fijałkowski, rozpoczął tworzenie opisów poszczególnych obiektów wraz z dokumentacją fotograficzną i rysunkową. Badania będą także dotyczyły stanu technicznego oraz mykologicznego zabudowań. Ocena mykologiczna obejmuje m.in. rozpoznanie zagrożenia, jakie stanowią wilgoć, grzyby, pleśń i owady wraz z określeniem przyczyn wystąpienia biokorozji i możliwych sposobów jej usunięcia.
Ważnym elementem diagnozy jest też ocena stopnia zużycia poszczególnych elementów konstrukcji zabudowań (fundament, ściany, stropy, pokrycie, elewacje) oraz oszacowanie, w jakim stopniu materiał z rozbiórki może być wykorzystany do późniejszej rekonstrukcji. Ta część zamówienia zostanie zakończona przygotowaniem rekomendacji dla każdego z badanych obiektów.
W kolejnym etapie zostanie wyceniona wartość poszczególnych budynków, a także przygotowane kosztorysy obejmujące m.in. dokumentację projektową związaną z rozbiórką i rekonstrukcją obiektów w Parku Edukacyjnym „Branice” oraz wszelkie inne czynności, których celem będzie odtworzenie zabytkowych zabudowań w skansenie.
W ramach przygotowań do realizacji Parku Edukacyjnego „Branice” Kraków Nowa Huta Przyszłości prowadzi – poza opisanym badaniem zabytkowych budynków – szereg innych działań. Obecnie trwa m.in. przygotowanie postępowania na opracowanie kompleksowej dokumentacji projektowej infrastruktury skansenu. Spółka gromadzi również ruchomości, które będą stanowić podstawę przyszłej ekspozycji.
Pierwsze eksponaty dla skansenu zostały już zabezpieczone. Sprzęty gospodarcze udało się pozyskać dzięki współpracy z Generalną Dyrekcją Dróg Krajowych i Autostrad. Były one częścią wyposażenia jednej z dawnych zagród w nowohuckich Zesławicach. Działka, na której stoi zabudowa, została przeznaczona pod budowę trasy S7.
Najciekawszym i najbardziej rzucającym się w oczy sprzętem jest drewniany wóz drabiniasty z żelaznymi elementami okuć przy kołach. W skład zbioru także weszły zdobione wrota stodoły. Ponadto udało się zachować między innymi dwa drewniane ule, beczki, wał od studni, fragmenty maselnicy (tzw. bijak), rozgarniacz żaru i łopatę do pieca chlebowego oraz brony. Całe wyposażenie zostało już zmagazynowane.
Park ma zostać otwarty w 2023 roku i według wstępnej koncepcji będzie podzielony na kilka części. Sercem projektu jest skansen składający się maksymalnie z 11 zagród, którym ma towarzyszyć karczma oraz drewniany kościół. Ponadto pojawi się sporo zieleni charakterystycznej dla terenów wiejskich, takich jak np. zioła czy pola zbóż. Zaplanowano także pasiekę, plac galowy i budynek administracyjno-wystawowy. Skansen ma powstać na 5-hektarowej działce nieopodal Przylasku Rusieckiego na wschodzie miasta.
