W unikalnych zabudowaniach Radiostacji Gliwice ma powstać nowoczesny ośrodek muzealny, tematycznie związany z II wojną światową. Muzeum w Gliwicach podpisało już umowę z pracownią architektoniczną Nizio Design International, która przygotuje projekt modernizacji zabytkowego zespołu urbanistycznego.
Radiostacja Gliwice to najbardziej rozpoznawalny zabytek Gliwic. Obiekt jest wpisany na listę Pomników Historii, ponadto znajduje się na Szlaku Zabytków Techniki Województwa Śląskiego, będącego częścią Europejskiego Szlaku Dziedzictwa Przemysłowego.
Zbudowana w latach 30 ub. wieku drewniana wieża antenowa jest najwyższym tego typu obiektem w Europie. Zachowała się wraz z kompleksem trzech budynków zaplecza, w tym z częścią oryginalnego wyposażenia. – Jest to miejsce prowokacji gliwickiej z 31 sierpnia 1939 roku, będącej symbolem początku II wojny światowej. Tutaj dokonano też drastycznego mordu politycznego – członkowie niemieckich służb specjalnych zamordowali Franza Honioka, powstańca śląskiego, członka Związku Polaków w Niemczech, polskiego patriotę, uznawanego za pierwszą ofiarę II wojny światowej – przypomina Grzegorz Krawczyk, dyrektor Muzeum w Gliwicach.
Teraz planowane jest wzmocnienie wyjątkowości tego miejsca poprzez utworzenie ośrodka muzealno-edukacyjnego o tematyce II wojny światowej. – Chcemy w nowoczesny, lecz przede wszystkim inspirujący sposób opowiadać w nim o dramatycznej historii mieszkańców Gliwic i regionu w XX wieku. Będziemy działali w ścisłej współpracy z wiodącymi tego rodzaju instytucjami w Europie, pracując w formule otwartej, sprzyjającej żywej dyskusji o sprawach minionych i aktualnych. Wypełnimy program nowego muzeum atrakcyjnymi, ale wartościowymi przedsięwzięciami adresowanymi do tysięcy gości, którzy co roku przyjeżdżają tutaj, do miejsca symbolu, z najdalszych zakątków świata. A przede wszystkim chcemy stworzyć nowe miejsce dla kultury na pożytek mieszkańców Gliwic – informuje dyrektor Krawczyk.
Jak podaje magistrat, w zabytkowym zespole urbanistycznym funkcjonuje obecnie niewielki oddział Muzeum w Gliwicach, ale ma on przejść gruntowną metamorfozę. Trwają przygotowania do modernizacji trzech zabytkowych budynków Radiostacji wraz z bezpośrednim otoczeniem. Miasto Gliwice wcześniej zrewitalizowało już duży teren wokół drewnianej wieży nadawczej. – Radiostacja jest najbardziej rozpoznawalnym na świecie gliwickim zabytkiem, chcemy dać mu godną oprawę i dokończyć rozpoczętą kilka lat temu modernizację kompleksu otaczającego ten ważny symbol naszego miasta – mówi Ewa Weber, zastępczyni prezydenta Gliwic, odpowiedzialna m.in. za sferę kultury w mieście.
Jest scenariusz i pracownia
Miasto i muzeum planują zmodernizowanie istniejącego kompleksu zabudowań i nadanie im nowych funkcji użytkowych, charakteryzujących współczesne ośrodki muzealno-turystyczne działające w Europie.
Zewnętrzny wygląd budynków zostanie zachowany, a planowane zmiany we wnętrzach będą konsultowane ze Śląskim Wojewódzkim Konserwatorem Zabytków. Dwa budynki mają zostać wykorzystane na potrzeby muzealne. Połączy je nowy, podziemny obiekt przeznaczony na większą część stałej ekspozycji muzealnej. W trzecim budynku powstanie aparthotel. Zaplanowano także budowę miejsc parkingowych.
Projekt modernizacji zabytkowego zespołu urbanistycznego i ekspozycji wykona wybrana w konkursie pracownia Nizio Design International. Gliwicki magistrat podaje, że firma współpracuje z wieloma placówkami muzealnymi w Polsce i Europie. W Gliwicach architekci zrealizowali już ekspozycję w muzealnym Oddziale Odlewnictwa Artystycznego, urządzonym w pokopalnianym kompleksie Nowe Gliwice.
– Teraz przygotowujemy coś równie wyjątkowego – projekt kompleksowej modernizacji i rewitalizacji unikatowego, zabytkowego kompleksu urbanistycznego oraz wystawy stałej i jej aranżacji plastycznej. Zespół mojej pracowni to eksperci z doświadczeniem w projektach rewitalizacyjnych, historycznych i ekspozycyjnych, a projekt dla Radiostacji Gliwice łączy wszystkie te obszary naszej działalności – mówi Mirosław Nizio, właściciel pracowni.
Przygotowano już scenariusz nowej, stałej wystawy muzealnej związanej z gliwicką Radiostacją, obejmujący trzy części tematyczne: techniczną, historyczną i fabularną.
Scenariusz ekspozycji opracowali badacze specjalizujący się w historii najnowszej Gliwic i regionu – dr Sebastian Rosenbaum i dr Bogusław Tracz wraz z dyrektorem gliwickiego Muzeum. Ścieżka zwiedzania obejmować ma trzy warstwy narracyjne.
Warstwa techniczna, związana z pierwotną funkcją i zasadami działania Radiostacji Gliwice, wyeksponuje specyfikę unikalnego zabytku techniki radiowej, okoliczności jego powstania i zasady działania. Najbardziej rozbudowana część historyczna przedstawi kontekst, tło oraz najważniejsze zagadnienia polityczne związane pośrednio i bezpośrednio z tym miejscem oraz wydarzeniami, które doprowadziły do prowokacji gliwickiej i wybuchu wojny. Trzecia warstwa, fabularna, przybliży dramatyczny przebieg zorganizowanej przez służby specjalne III Rzeszy akcji dywersyjnej nazywanej prowokacją gliwicką.
Ukończenie prac projektowych wraz z uzyskaniem wymaganych pozwoleń na realizację inwestycji przewidziano na przełom 2022 i 2023 roku.
