Fitch Ratings wydał cykliczną ocenę wiarygodności kredytowej Katowic. Agencja po raz kolejny potwierdził ratingi miasta dla zadłużenia w walucie zagranicznej i krajowej na poziomie „A-” oraz długoterminowy rating krajowy na poziomie „AA+(pol)”. Wszystkie ratingi mają perspektywę stabilną.
Ocena wydawana jest co 6 miesięcy, na początku i w połowie roku. Rating na poziomie „A-” nie jest zaskoczeniem. Miasto otrzymuje tę notę regularnie od ponad 10 lat. Stanowi to potwierdzenie opinii agencji, co do utrzymywania przez Katowice zdolności do finansowania inwestycji w dużym stopniu ze środków własnych, oraz że płynność finansowa Katowic pozostanie bardzo dobra.
– Utrzymanie oceny ratingowej na tym samym poziomie jest dla miasta niezwykle istotne. Jesteśmy bowiem postrzegani jako wiarygodny i rzetelny partner. Wysoka ocena ratingowa daje nam różne możliwości w zakresie kreowania najlepszej strategii finansowej, a to w konsekwencji umożliwia realizację celów, jakim jest prawidłowy rozwój miasta w każdym jego obszarze, zwłaszcza inwestycyjnym, który przekłada się na coraz wyższe standardy życia mieszkańców i wszystkich, którzy postrzegają nasze miasto jak dobre miejsce do życia, pracy i rozwijania swojego biznesu. Myśląc zatem o rozwoju Katowic musimy zabiegać o utrzymanie wysokiej oceny ratingowej, bo to daje nam realne możliwości, by te cele realizować – mówi Danuta Lange, skarbnik miasta Katowice.
W swojej ocenie Fitch wyszczególnia kilka głównych czynników ratingu, którymi są m.in. finanse, gospodarka, zarządzanie i administracja.
Finanse
Zgodnie z prognozami wyniki operacyjne Katowic mają pozostać dobre w średnim okresie, co będzie wynikiem wyższych dochodów z tytułu udziału w podatkach dochodowych i z podatków lokalnych. Zdaniem agencji, wzrost dochodów będzie wspierany przez spodziewany wzrost gospodarki narodowej o co najmniej 3 proc. rocznie. Prognozuje się, że w latach 2018-2021 nadwyżki operacyjne Katowic wyniosą średnio 200 mln zł rocznie i będą przewyższać obsługę długu (raty i odsetki) więcej niż trzykrotnie.
– Zakładamy, że władze miasta zachowają cel utrzymania nadwyżki operacyjnej na obecnym poziomie, w tym kontroli tempa wzrostu wydatków operacyjnych. Może to się okazać trudne w bieżącym roku ze względu na wybory, jak również na jednorazowe wydatki operacyjne związane z organizacją Konferencji Stron Ramowej Konwencji Narodów Zjednoczonych w sprawie zmian klimatu (COP24). Z tego powodu w bieżącym roku oczekujemy niższej nadwyżki operacyjnej – pisze w raporcie Fitch Ratings. Nadwyżka operacyjna miasta na koniec 2017 r. wyniosła 212,5 mln zł, na co wpłynął jednorazowy dochód z tytułu podatku od czynności cywilno-prawnych w wysokości 27 mln zł.
W ocenie analityków Katowice mają zdolność do finansowania inwestycji w dużej mierze ze środków własnych. Zgodnie z ich prognozą wydatki majątkowe miasta w latach 2018-2021 mogą wynieść łącznie prawie 1,6 mld zł, co stanowiłoby średnio 20 proc. wydatków ogółem. Większość wydatków majątkowych przeznaczonych zostanie na inwestycje związane z infrastrukturą drogową oraz transportem publicznym. Około połowa wydatków majątkowych będzie finansowana z nadwyżki bieżącej oraz około 30 proc. z dochodów majątkowych Katowic. Pozostałą część finansowania stanowić będzie nowy dług oraz wolne środki. Niezrealizowane przez miasto w 2017 r. inwestycje będą przesunięte na lata następne, a uzyskana nadwyżka budżetowa (113 mln zł) zwiększyła stan gotówki, który Katowice będą mogły przeznaczyć na ich finansowanie. Wydatki majątkowe w 2017 r. wyniosły 157 mln zł.
Zadłużenie, zobowiązania i płynność
Fitch potwierdza, że płynność finansowa Katowic od lat jest bardzo dobra. Stan środków pieniężnych w latach 2014-2017 wyniósł średnio 350 mln zł. Przewyższał on średnią roczną obsługę długu jedenastokrotnie (trzynastokrotnie w 2017 r.). W okresie styczeń-maj 2018 r. stan rachunków miasta na koniec miesiąca wynosił średnio 533 mln zł, w porównaniu do 440 mln zł w tym samym okresie w 2017 r. Agencja zakłada, że Katowice utrzymają wysoki stan środków pieniężnych mimo częściowego wykorzystania go do finansowania inwestycji. Zmniejsza to ryzyko związane z faktem, że w latach 2020-2021 roczna obsługa długu wzrośnie prawie dwukrotnie do około 70 mln zł.
W celu sfinansowania planu inwestycyjnego Katowice zapewniły sobie kredyty z Europejskiego Banku Inwestycyjnego. Według prognoz zadłużenie miasta będzie wzrastać i będzie najwyższe w 2021 r., gdy wyniesie 810 mln zł (625 mln zł w 2017 r.). Zadłużenie bezpośrednie powinno pozostać umiarkowane i nie przekraczać 45 proc. dochodów bieżących w 2021 r. (35,5 proc. w 2017 r.). Fitch wylicza, że wskaźnik spłaty długu (zadłużenie bezpośrednie do nadwyżki bieżącej) pozostanie na bezpiecznym poziomie, nie wyższym niż około cztery lata (trzy lata w 2017 r.), mimo oczekiwanego wzrostu zadłużenia.
Gospodarka
Fitch podkreśla, że Katowice stanowią centrum dużej aglomeracji, którą zamieszkują 2 mln osób z ogółu 4,6 mln mieszkańców województwa śląskiego. Gospodarka lokalna miasta jest dobrze zdywersyfikowana i zdominowana przez sektor usług. Produkt krajowy brutto na mieszkańca w podregionie, do którego należą Katowice jest stabilny i stanowił 135 proc. średniej krajowej w 2015 r. Stopa bezrobocia jest niska i wyniosła 2 proc. na koniec kwietnia 2018 r., znacznie poniżej średniej krajowej wynoszącej 6,3 proc. W ocenie agencji utworzenie metropolii od połowy 2017 r., do której należy 41 gmin położonych wokół Katowic, nie powinno wiązać się z wysokimi wydatkami z budżetu miasta w średnim okresie. Stworzenie metropolii stwarza szansę na realizację wspólnych inwestycji i do zwiększenia efektywności świadczonych usług, takich jak transport publiczny, co w rezultacie powinno być pozytywne dla gospodarki lokalnej Katowic i dla budżetu miasta.
Zarządzanie i administracja
W ocenie agencji praktyka budżetowania w Katowicach jest ostrożna. Polityka kredytowa miasta przewiduje długoterminowe finansowanie od instytucji międzynarodowych, co zapewnia mu równomierne i rozłożone w długim okresie spłaty zadłużenia. Dług Katowic jest znacznie niższy niż dopuszczalne zadłużenie wynikające z indywidualnego limitu zadłużenia. Miasto ma bardzo wysoki stan środków pieniężnych, które stanowi margines bezpieczeństwa na wypadek nieprzewidzianych zdarzeń oraz opóźnienia w realizacji dochodów. Wydatki majątkowe są ustalane z marginesem bezpieczeństwa w stosunku do limitu dopuszczalnego zadłużenia i są finansowane w pierwszej kolejności z nadwyżki bieżącej i dochodów majątkowych, a następnie z nowego długu. Mogą one być uzupełniająco finansowane z wolnych środków.
